باریت یک ماده معدنی است که از سولفات باریم (BaSO4) تشکیل شده است و نام خود را از کلمه یونانی “barys” دریافت می کند که به معنی “سنگین” است ، این نام در پاسخ به وزن مخصوص بالای باریت یعنی ۴.۵ است که برای یک ماده معدنی غیر فلزی استثنایی است. باریت به دلیل وزن مخصوص بالایی که دارد برای طیف گسترده ای از مصارف صنعتی ، پزشکی و ساختمانی مناسب است و همچنین به عنوان سنگ معدن اصلی باریم عمل می کند. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می شود.

باریت یکی از کانیهای عادی رگه‌ها است و معمولا همراه کوارتز و کلسیت ظاهر می‌شود. همچنین در سنگهای آهکی و ماسه سنگ نیز دیده می‌شود و در بعضی کنکرسیونها مقدار آن زیاد است ولی در هر صورت به عنوان کانی اولیه سنگها نادر است.صفت مشخصه مهم باریت این است که در مقایسه با سایر مواد غیرفلزی بسیار سنگین می‌باشد.

این کانی یک کانی صنعتی بوده و از آن استفاده‌های زیادی در صنعت می‌شود. ولی به خاطر سنگینی زیاد بایت معمولا حمل و نقل آن برای مسافت زیادی چه توسط کامیون و چه توسط قطار با صرفه نبوده و ضمنا به خاطر پراکندگی وسیع این ماده معمولا استخراج آن بیشتر از شرایط زمین شناسی تابع شرایط محیط است. 

مشخصه شیمیایی

این کانی از دسته سولفاته ها بوده و دارای فرمول شیمیایی BaSo4 است. باریت منبع اصلی تهیه عنصر باریم محسوب میشود. باریم دارای عدد اتمی 56 ، عدد جرمی 137.34 ، الکترونگاتیوه 0.085 ، شعاع یونی 1.36 آنگستروم و پتانسیل یونی 1.5 میباشد و جزء گروه عناصر قلیایی خاکی است. فراوانی این عنصر به صورت ترکیب قابل حل BaSo4 در آب دریا 20 میکروگرم در لیتر است. میانگین عنصر باریم در پوسته 425 گرم در تن یا قسمت در میلیون (PPM) است یعنی (0.0425%). میانگین آن در گرانیت 1220 PPM و در دیاباز 160 PPM میباشد. در فلد اسپات پتاسیم 3% ، در پلازیوکلازها 7.3% ، در مسکویت 9.9% و در بیوتیت 8-6% Bao میتواند حضور داشته باشد.

بیشتر محصولات باریت به عنوان عامل سنگین کننده در گل حفاری به کار می روند. این گل های دانسیته بالا باعث می شوند میله ی دریل به سمت پایین حرکت کند، ذرات برش خورده از وسط خارج می شوند و از فضای بین میله و دیوار به سطح برمی گردند. این گردش سیال دو کار را انجام می دهد:

1) سر مته را خنک می کند.

2) گل باریت دانسیته بالا سنگ های برش داده شده بوسیله دریل را جدا می کند و سپس آنها را تا سطح حمل می کند.

باریت همچنین به عنوان یک رنگ دانه در رنگ ها و پرکننده ی سنگین برای کاغذ، پوشاک و لاستیک به کار می رود. کاغذهایی که در کارت های بازی استفاده می شوند، مقداری باریت بین فیبرهای کاغذ وجود دارد. این دانسیته خیلی بالایی به کاغذ می دهد که به بازیکنان این امکان را می دهد که خیلی راحت با کارت ها سروکار داشته باشند.

کاربرد دیگر در حفاری گاز و نفت

در حفاریهای عمیق برای نفت و گاز در طریقه روتاری و در مناطقی که فشار گاز یا مایع از پایین زیاد می‌باشد برای سونداژ نیاز به یک محصول سنگینی می‌باشد که ضمن چرخش از خروج مواد و جلوگیری و فشار آن را کنترل کند. به خاطر شرایط مناسب باریت در این مورد از آن استفاده می‌گردد. در این حالت پودر باریت به محلول معمولی آب و گل رس اضافه می‌شود. به خاطر خواص مفید این مخلوط مانند سنگینی خنثی بودن از نظر ترکیب شیمیایی ، تمیز بودن و قیمت نسبتا ارزان آن بسیار مورد پسند می‌باشد.

معمولا ۴/۳ باریت تولید شده سالیانه در این زمینه جذب و مصرف می‌شود. باریت کانیی حیاتی در صنعت حفاری نفت و گاز محسوب می‌گردد. طبق آمار سال ۱۹۸۰ ، حدود ۹۰ درصد از باریت تولیدی رینا در گل حفاری به مصرف رسیده است. به دلیل وزن مخصوص بالا ، سادگی مصرف در حین کار ، خنثی بودن از نظر شیمیایی ، نرمی و مناسب بودن از نظر قیمت ، در گل حفاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. میزان مصرفی در هر کیلومتر حفاری حدود ۴۲۹ تن گزارش شده است.